Status of Leopard in India 2018 released

➤ केंद्रीय पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालयाने नुकताच “बिबट्या स्थिती अहवाल २०१८” ” जाहीर केला.
➤ आययूसीएनच्या ने दिलेल्या प्रजातींच्या लाल यादीमध्ये बिबट्या “असुरक्षित” म्हणून सूचीबद्ध आहेत. CITES (Convention on International Trade of Endangered Species of Wild Fauna and Flora) च्या अंतर्गत ते परिशिष्ट I अंतर्गत सूचीबद्ध आहेत. वन्यजीव (संरक्षण) अधिनियम, १९७२ च्या नुसार I च्या अंतर्गत ते संरक्षित आहेत.

अहवालातील महत्वाची माहिती

• २०१4 मधील 7910 बिबट्यांच्या तुलनेत भारतात सध्या १२,852 बिबट्या आहेत. देशात बिबट्यांची संख्या ६०% ने वाढली आहे.
• मध्य प्रदेश, कर्नाटक आणि महाराष्ट्र हे सर्वाधिक बिबट्यांचा अंदाज नोंदविणारी राज्ये आहेत.
• पश्चिम घाट प्रदेशात सुमारे 3,387 बिबट्या सापडले. तामिळनाडू, कर्नाटक, तामिळनाडू, गोवा आणि केरळ या भागात सुमारे 3,387 बिबट्या सापडले. गंगाच्या मैदानावर आणि शिवालिकमध्ये 1,253 हून अधिक बिबट्या आढळले
• बिबट्यांची जनगणना हा देखील भारताच्या व्याघ्र सर्वेक्षणातील एक भाग होता. व्याघ्र सर्वेक्षणानुसार, वाघांच्या श्रेणीत 12,852 बिबट्या आहेत. भारताच्या वाघाच्या सर्वेक्षणाने वन्यजीवनाच्या जगातील सर्वात मोठे कॅमेरा ट्रॅप सर्वेक्षण गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्डमध्ये दाखल केले.
• बिबट्या सध्या देशातील वाघ श्रेणी भागात वन्य वस्तीत आढळतात. या प्रदेशांव्यतिरिक्त, बिबट्या शुष्क लँडस्केप, हिमालयातील उच्च उंची आणि बहुतेक ईशान्य लँडस्केपमध्ये देखील आढळतात.

बिबट्यांची संवर्धन स्थिती

➤ आययूसीएनच्या ने दिलेल्या प्रजातींच्या लाल यादीमध्ये बिबट्या “असुरक्षित” म्हणून सूचीबद्ध आहेत. CITES (Convention on International Trade of Endangered Species of Wild Fauna and Flora) च्या अंतर्गत ते परिशिष्ट I अंतर्गत सूचीबद्ध आहेत. वन्यजीव (संरक्षण) अधिनियम, १९७२ च्या नुसार I च्या अंतर्गत ते संरक्षित आहेत.

बिबट्या

➤ ते सहसा मोठ्या प्रमाणात वितरित आणि जुळवून घेण्यायोग्य वस्तींमध्ये आढळतात. हिमालयातील फक्त शुष्क वाळवंटात आणि वरच्या इमारती लाकडाच्या ओळीत भारतीय उपज पेंथेरा पारडस फुस्का अनुपस्थित आहे. ते पावसाच्या जंगलांपासून वाळवंटापर्यंतच्या सर्व प्रकारच्या निवासस्थानी आढळतात. ते समशीतोष्ण प्रदेशात देखील आढळतात

➤ सध्याचा बिबट्याचा अंदाज 2,600 मीटर उंचीपर्यंत मर्यादित आहे. ते ट्रान्स-हिमालय ते गंगेच्या मैदानावर वितरीत केले जातात. भारताच्या वाळवंटात, ते मुकुंदरा, सरीस्का आणि रणथंभोरमध्ये आढळतात.

State Wise Leopard Population